รายงานวิจัย

กรณีศึกษาการปฏิรูปที่ดิน: การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิเกษตรกรรมในพื้นที่ทามตำบลท่าช้างและตำบลบุ่งมะแลง อสว่างวีระวงศ์ จอุบลราชธานี งานศึกษาชิ้นนี้เป็นการศึกษาพื้นที่ทาม บริเวณต่อเนื่อง 2 ตำบล ตำบลท่าช้างและตำบลบุ่งมะแลง อยู่ในอำเภอสว่างวีระวงศ์ จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ต่อเนื่องมาจากแม่น้ำมูล อันเป็นผืนน้ำที่ยาวที่สุดในประเทศไทย มีปลาหลากหลายชนิด มีรูปแบบวิธีการอยู่ร่วมกับน้ำ  นำเรื่อง             กรณีพื้นที่ทาม ตำบลท่าช... อ่านต่อ

อยู่ที่เธอนั้นจะกล้าเปิด… ปิยาพร อรุณพงษ์นักวิชาการอิสระ คู่มือการปฏิรูปที่ดินเล่มนี้เขียนขึ้นบนพื้นฐานของ “ความสงสัยใคร่รู้” เป็นตัวตั้ง ทั้งที่ต้องการศึกษา ปัญหาเชิงโครงสร้างของประเทศไทยในฐานะงานวิชาการหนึ่ง และการพยายามอยากจะชวนคิดคำตอบ และแนวทางการปฏิรูปที่ดินในฐานะการทำงานวิชาการที่กินได้ โดยได้ยินมาเป็นเวลานานว่าการแก้ปัญหา ความเหลื่อล้ำในสังคมไทย เป็นสิ่งที่ทำได้ยาก และก็ยากจนคนในสังคมก็ลืมมันไปแล้ว ทั้งนักวิชาการ นักปฎิบัติและนักเคลื่อนไหว ตลอดจนชาวบ้านผู้ประสบปัญหาและกำลังจะเจอปั... อ่านต่อ

กฤษฎา บุญชัย สถาบันชุมชนท้องถิ่นพัฒนา ผมประมวลการวิเคราะห์ของบรรดานักคิดชั้นนำของโลก 8 คน (ณรจญา ตัญจพัฒน์กุล, 8 นักคิด 8 จักรวาลความคิด มองโลกยุค COVID-10, สำนักข่าวออนไลน์ 101, wwwthe101word/public-intellectuals-on-covid-19 ) ที่วิเคราะห์ด้วยมุมมองที่หลากหลายต่อปัญหาของรัฐ ทุนนิยม และสังคม ที่ถูกเผยให้เห็นจากวิกฤติโควิด และข้อเสนอทางออกของโลก จากกรอบวิเคราะห์ดังกล่าว ผมจึงได้สกัดออกมาเป็นตัวชี้วัดเบื้องต้นต่อสภาวะการดำรงอยู่ การเปลี่ยนแปล งและทิศทางของชุมชนท้องถิ่นจากวิกฤติโควิด เพื... อ่านต่อ

มูลนิธิชุมชนท้องถิ่นพัฒนา รายงานการทบทวนองค์ความรู้เกี่ยวกับการเงินชุมชน โดย นิชธิมา วิสุทธิอาภา เมษายน 2563   รายงานการทบทวนองค์ความรู้เกี่ยวกับการเงินชุมชนฉบับนี้ เป็นการประมวลความรู้ จากการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับเรื่อง “การเงินชุมชน” จานวน 19 เรื่อง ซึ่งงานวิจัย โดยส่วนใหญ่อยู่ในฐานข้อมูลของสานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว) ในระหว่างช่วงปี พศ 2542 – 2561 การเงินชุมชน หมายถึง กลุ่มองค์กรที่ดาเนินกิจกรรมโดยมีเครื่องมือด้านการเงินเป็น หลัก เพื่อให้บริการแก่ปร... อ่านต่อ

บทเรียนกระบวนการขับเคลื่อนข้อบัญญัติท้องถิ่นเพื่อการจัดการทรัพยากรธรรมชาติในภาคเหนือ   กฤษฎา บุญชัย ปิยาพร อรุณพงษ์   ส่วนที่ 1 บทนำ   1 หลักการและเหตุผล แนวโน้มของการกระจายอำนาจให้แก่ท้องถิ่นมีเพิ่มมากขึ้นนับจากรัฐธรรมนูญปี 2540 และรัฐธรรมนูญปี 2550 ที่ประกาศบังคับใช้ การเพิ่มหลักสิทธิชุมชนไว้ในกฎหมายรัฐธรรมนูญอย่างชัดเจน (เช่น มาตรา 74 (3) กำหนดให้รัฐกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นในการจัดการปัญหาของตนเอง มาตรา 66 และ 67 กำหนดให้มีสิทธิชุมชนในการจัดการทรัพยากรร่วมกับรัฐ มาตร... อ่านต่อ

สถานการณ์เด็กและเยาวชนในจังหวัดสุพรรณบุรีและสุรินทร์   ผู้วิจัย นางสาวปิยาพร อรุณพงษ์ นายกฤษฎา บุญชัย   เสนอต่อ สถาบันเสริมสร้างการเรียนรู้เพื่อชุมชนเป็นสุข (สรส)   แนวคิดการพัฒนาเด็กและเยาวชน การที่เด็กและเยาวชนจะสามารถพัฒนาเต็มตามศักยภาพได้นั้น จะต้องได้รับการพัฒนาอย่างเป็นองค์รวม หมายความว่า เด็กและเยาวชนจะต้องได้รับการพัฒนาครบทุกด้าน ได้แก่ ด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคมและสติปัญญาไปพร้อมๆกัน โดยไม่ละเว้นด้านใดด้านหนึ่ง จึงเห็นได้ว่าการพัฒนาเด็กและเ... อ่านต่อ

ป่าชุมชน คือ ประวัติศาสตร์ทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคมของไทยในช่วงก้าวสู่ความทันสมัยในทุกมิติ เป็นทั้งประวัติศาสตร์การกดขี่ แย่งชิงทรัพยากรของรัฐที่กระทำประชาชน เป็นประวัติศาสตร์การพัฒนาสู่ความทันสมัยที่พลังทางเศรษฐกิจทุนนิยมเข้าเปลี่ยนทรัพยากรสาธารณะให้เป็นของทุน และเป็นประวัติศาสตร์การลุกขึ้นสู้ของประชาชนที่ปกป้องฐานทรัพยากร โดยนำเอาวัฒนธรรมประเพณีที่ผูกพันกับธรรมชาติมาออกแบบเป็นการจัดการในยุคสมัยใหม่ และยกระดับขับเคลื่อนทางนโยบายที่โดดเด่นและยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์การผลักดันกฎหมายของประชาชน... อ่านต่อ

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส) ได้พัฒนาและขับเคลื่อนแผนอาหารเพื่อสุขภาวะมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน เพื่อเป้าหมายการสร้างพลังทางสังคมเพื่อพัฒนาความมั่นคงอาหาร ความปลอดภัยอาหาร โภชนาการอาหารที่เชื่อมโยงตลอดห่วงโซ่อาหารให้ยั่งยืนและเป็นธรรม ในปัจจุบันนี้เป็นช่วงสุดท้ายของแผน 3 ปี (พศ2561-2563) และกำลังเข้าสู่กระบวนการพัฒนาแผน 10 ปีในช่วงต่อไป ผู้วิจัยซึ่งทำหน้าที่สังเคราะห์วิชาการเพื่อการกำหนดเป้าหมาย ยุทธศาสตร์แผนอาหารเพื่อสุขภาวะ จึงได้ทำการสังเคราะห์บทเรียนการขับเคลื่อนของแผนอาหา... อ่านต่อ

จากมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติในเรื่องเกษตร ทำให้มีการขับเคลื่อนมติโดยมีการจัดตั้งคณะกรรมการขับเคลื่อนซึ่งมีภารกิจทั้งการพัฒนานโยบายด้านเกษตรและอาหารปลอดภัย และการแสวงหาชุมชนต้นแบบที่ดำเนินกิจกรรมด้านเกษตรปลอดภัยและอาหารปลอดภัย เพื่อที่จะนำเสนอในเวทีสมัชชาสุขภาพแห่งชาติเดือนธันวาคม 2559 คณะกรรมการฯ จึงได้มีกระบวนการกำหนดเลือกชุมชนต้นแบบทั้งในด้านเกษตรปลอดภัย อันหมายถึงชุมชนมีบทบาทโดดเด่นในการจัดการระบบการเกษตรที่ผลิตอาหารได้ปลอดภัย มีคุณค่าทั้งทางโภชนาการ ทางวัฒนธรรม มีความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อมแ... อ่านต่อ

ไร่หมุนเวียน หรือ “คึ๊” (ตามภาษาเรียกของคนกะเหรี่ยงจกอร์ หรือปกาเกอะญอ) หรือ “เคว่อะ” (ตามภาษาเรียกของกะเหรี่ยงโพล่ว) เป็นระบบนิเวศเกษตรพื้นบ้านบนที่สูงที่คนกะเหรี่ยงพัฒนาขึ้นมาอย่าง ยาวนาน มีความโดดเด่นในเชิงนิเวศ เศรษฐกิจ และสังคมวัฒนธรรม แต่ด้วยสถานการณ์ด้านการพัฒนาเศรษฐกิจทุนนิยมเสรี นโยบายการ จัดการทรัพยากรที่รวมศูนย์ของรัฐ กําลังทําให้ไร่หมุนเวียนอันเป็น มรดกภูมิปัญญาวัฒนธรรมที่คุณค่าเสื่อมสูญไป คณะอนุกรรมการศึกษาความเป็นไปได้เพื่อเสนอให้ไร่หมุนเวียน ให้เป็นมรดกทางภูมิปัญญาวัฒนธรรม ภายใ... อ่านต่อ