ไร่หมุนเวียน หรือ “คึ๊” (ตามภาษาเรียกของคนกะเหรี่ยงจกอร์ หรือปกาเกอะญอ) หรือ “เคว่อะ” (ตามภาษาเรียกของกะเหรี่ยงโพล่ว) เป็นระบบนิเวศเกษตรพื้นบ้านบนที่สูงที่คนกะเหรี่ยงพัฒนาขึ้นมาอย่าง ยาวนาน มีความโดดเด่นในเชิงนิเวศ เศรษฐกิจ และสังคมวัฒนธรรม แต่ด้วยสถานการณ์ด้านการพัฒนาเศรษฐกิจทุนนิยมเสรี นโยบายการ จัดการทรัพยากรที่รวมศูนย์ของรัฐ กําลังทําให้ไร่หมุนเวียนอันเป็น มรดกภูมิปัญญาวัฒนธรรมที่คุณค่าเสื่อมสูญไป
คณะอนุกรรมการศึกษาความเป็นไปได้เพื่อเสนอให้ไร่หมุนเวียน ให้เป็นมรดกทางภูมิปัญญาวัฒนธรรม ภายใต้คณะกรรมการอํานวย การบูรณาการเพื่อฟื้นฟูวิถีชีวิตชาวกะเหรี่ยงที่แต่งตั้งขึ้นตามมติ คณะรัฐมนตรีเรื่องแนวนโยบายในการฟื้นฟูวิถีชีวิตชาวกะเหรี่ยง เมื่อ วันที่ ๓ สิงหาคม ๒๕๕๓ จึงได้พัฒนาโครงการศึกษาไร่หมุนเวียนของ กะเหรี่ยงเพื่อเสนอเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมขึ้นเพื่อ
๑) การประมวลความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการทําไร่หมุนเวียน ของกะเหรี่ยง ในขอบเขตของประเทศไทย
๒) ใช้กระบวนการรวบรวมและจัดเก็บ ข้อมูลไร่หมุนเวียนกระตุ้นชุมชนกะเหรี่ยงให้มีพลังปกปักรักษาและ พัฒนาไร่หมุนเวียนให้บทอดและสอดรับกับการเปลี่ยนแปลงและ
๓) เพื่อนําไปสู่การเสนอขอให้การทําไร่หมุนเวียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทาง วัฒนธรรมในขอบเขตของประเทศไทยและของโลก
กรอบการศึกษาดําเนินตามกรอบของอนุสัญญาว่าด้วยการสงวน รักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมขององค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO)โดยยึด หลักการมีส่วนร่วมของชุมชนในฐานะเป็นเจ้าของภูมิปัญญาวัฒนธรรม เช่น ชุมชนร่วมตัดสินใจให้ความเห็นชอบ ร่วมแลกเปลี่ยนข้อมูล ร่วมในการบันทึกข้อมูล ร่วมในการวางแนวทางสงวนรักษาการทําไร่หมุนเวียน การวิจัยต้องมุ่งตอบข้อสงสัยของชุมชน และส่งเสริมให้ชุมชนบันทึก ความรู้ของตนเอง
อ่านเพิ่มเติม….
โครงการ “ศึกษาไร่หมุนเวียนของกะเหรี่ยงเพื่อเสนอมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม”