วันนี้ ผม กฤษฎา บุญชัย ณัฐธิดา รัตนสวัสดิ์ (กะติ๊บ) ทนงศักดิ์ จันทร์ทอง และปิโยรส ปานยงค์ จากสถาบันชุมชนท้องถิ่นพัฒนา ร่วมกับสภาพัฒน์ และประชาสังคมปราจีนบุรี จัดเวทีเชิงปฏิบัติการประเมินบทเรียนและออกแบบอนาคตปัญหาขยะอุตสาหกรรมและปศุสัตว์ ที่จังหวัดปราจีนบุรี โดยมีเป้าหมายเพื่อสร้างกระบวนนโยบายแบบมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในระดับจังหวัดปราจีนบุรีโดยอาศัยพลังทางสังคมจากทุกฝ่าย
ผมและกะติ๊บเริ่มต้นด้วยการชวนให้ที่ประชุมวิเคราะห์สถานการณ์ปัญหาขยะกากอุตสาหกรรมและมลภาวะปศุสัตว์ พบว่าเมืองปราจีนบุรีถูกจัดวางให้เป็นพื้นที่รองรับกากอุตสาหกรรมจาก EEC จากต่างชาติ มาทิ้ง จนกลายเป็นเมืองขยะของโลกมีตัวอย่างปัญหามากมาย เช่นการเกิดโรงรีไซเคิลขยะ โรงหล่อโลหะผสมขยะอุตสาหกรรมที่ทุนจีนขนาดใหญ่ได้มาลงทุน กากอุตฯ ได้ถูกนำไปทิ้งทุกที่ ทิ้งในกองขยะชุมชน เกิดผลกระทบแพร่ระบาดเป็นลูกโซ่ กระทบสิ่งแวดล้อม สุขภาพ ของประชาชน
ไม่ต่างจากการถูกจัดให้เป็นแหล่งปศุสัตว์ขนาดใหญ่ เช่น ฟาร์มไก่ในระดับประเทศ ทำให้ชาวบ้านแถบนั้นต้องทุกข์ระทมกับแมลงวันมันมหาศาล จนชาวบ้านต้องกินข้าวในมุ้ง ปัญหาทั้งหมดนี้เกิดจากโครงสร้างนโยบายอุตสาหกรรมในระดับชาติที่กำหนดให้เมืองปราจีนกลายเป็นเมืองขยะที่คนปราจีนไม่มีส่วนร่วม หน่วยงานที่รับผิดชอบละเลยตอบปัญหาติดขัดด้วยกฎระเบียบและเกรงกลัวเอกชน ประชาชนโดยลำพังหมดแรงที่จะสู้
เมื่อที่ประชุมเห็นว่า อนาคตข้างหน้าจะเกิดผลกระทบกันเลวร้าย จึงเกิดคำถามว่า เราจะส่งผ่านพื้นดินที่ปลอดภัยให้ลูกหลานได้อย่างไร จึงกำหนดวิสัยทัศน์ร่วมกันว่ามุ่งถอนหมุดหมายเมืองกำจัดกากขยะอุตฯ และฟาร์มปศุสัตว์ขนาดใหญ่สู่เมืองวิถีเกษตรอาหารท่องเที่ยวอุตสาหกรรมที่รับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมและปราศจากทุจริต มีธรรมาภิบาล พื้นที่ยุทธศาสตร์หลักเริ่มที่อำเภอศรีมหาโพธิและอำเภอประจันตคามซึ่งเป็นจุดที่เป็นปัญหาหลัก โดยใช้ประเด็นเรื่องยุติไม่ให้เกิดการตั้งโรงงานกากอุตสาหกรรมและปศุสัตว์เพิ่ม ขณะที่มีอยู่ก็ต้องปรับปรุงให้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและประชาชน โดยมีภาคีสำคัญ เช่น ศูนย์ดำรงธรรม สำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 7 ที่เข้ามาร่วมมือกับประชาชนอย่างเท่าเทียม ทั้งภาคีประชาชน ภาครัฐจึงร่วมกันกำหนดแนวทาง เช่น การตั้งกลไกประสานงานร่วมการจัดทำข้อมูลในประเด็นสำคัญเพื่อเผยแพร่ให้ประชาชนตื่นตัวและเพื่อผลักดันนโยบาย การปรับเปลี่ยนผังเมือง ขับเคลื่อนให้เกิดข้อบัญญัติ ธรรมนูญ และแผนยุทธศาสตร์จังหวัด เพราะเมืองปราจีนจะเลวร้ายกว่านี้ไม่ได้อีกแล้ว ทุกภาคีของปราจีนจึงลุกขึ้นมาปฏิบัติการทันที
และนี่จะเป็นแผนต้นแบบของการออกแบบและขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะจังหวัดอย่างมีส่วนร่วม เพื่อเปลี่ยนเมืองปราจีนสูงความผาสุกและยั่งยืน ขอบคุณสภาพัฒน์ฯ สภาเกษตรกรจังหวัดปราจีนบุรี พอช.มูลนิธิบูรณะนิเวศ ส่วนราชการ และประชาสังคมปราจีนบุรีที่สร้างปรากฏการณ์เปลี่ยนเมืองให้น่าอยู่และยั่งยืนไปด้วยกัน
+35