โครงการวิจัยและพัฒนาชุมชนต้นแบบด้านสุขภาวะ บนฐานความมั่นคงทรัพยากรทางอาหารและทรัพยากรธรรมชาติ ในลุ่มน้าโขง และความสามารถในการปรับตัวจากปัจจัยเสี่ยงด้านภัยพิบัติ ได้ดำเนินงานมาตั้งแต่เดือนมกราคม 2562 และสิ้นสุดโครงการในเดือนธันวาคม 2563 โครงการนี้ดำเนินการร่วมกับชุมชนริมแม่น้ำโขงและแม่น้ำสงครามจำนวน 22 ชุมชน (และมีคณะที่ปรึกษาในระดับจังหวัดได้ให้การสนับสนุนในกระบวนการทำงาน) ภายใต้งานวิจัยเชิงปฏิบัติการที่เป็นความร่วมมือร่วมใจของทีมวิจัยชุมชนในทุก ๆ พื้นที่ โดยมีสถานการณ์ใหญ่ที่ต้องเผชิญหน้าร่วมกันคือ การเปลี่ยนแปลงของแม่น้ำโขงที่ผิดธรรมชาติและความแปรปรวนของฤดูกาล งานวิจัยเชิงปฏิบัติการนี้เป็นส่วนหนึ่งการค้นหาคาตอบของโดยชุมชนเอง ในการน้ำความรู้ของชุมชน และผสานความรู้และการสนับสนุนจากภาคีต่าง ๆ มากำหนดแนวทางการปรับตัวให้สอดคล้องกับศักยภาพที่เป็นจริงของชุมชนในเวลานั้น และได้ปรากฏเป็น “แผนปฏิบัติการชุมชนต้นแบบ” ที่มีความหลากหลายไปตามแต่ละพื้นที่ ซึ่งมีชุมชนที่มีเงื่อนไขพร้อมดำเนินการตามแผนปฏิบัติการชุมชนต้นแบบต่อเนื่องในปี 2563 รวม 17 ชุมชน
การดำเนินงานตลอดระยะเวลา 2 ปีนี้ โครงการฯ ขอขอบคุณหน่วยงานที่เป็นผู้สนับสนุนหลักคือ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และ มูลนิธิเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน นอกจากนี้ยังมีภาคีเครือข่าย ที่ได้สนับสนุนการทำงานในโอกาสต่าง ๆ ได้แก่ สมาคมเครือข่ายสภาองค์กรชุมชนลุ่มน้าโขง 7 จังหวัดภาคอีสาน, สำนักบริหารนโยบายของนายกรัฐมนตรี (สบนร.), กรมประมง, องค์การบริหารส่วนตำบลพระกลางทุ่ง อ.ธาตุพนม จ.นครพนม, องค์การบริหารส่วนตาบลป่งขาม อ.หว้านใหญ่ จ.มุกดาหาร, สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน และสำนักงานกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) ตลอดรวมทั้งการให้ข้อเสนอแนะต่าง ๆ จากคณะกรรมการกำกับทิศทางโครงการวิจัยและพัฒนาชุมชนต้นแบบฯ
สามารถเข้าถึงรายงานได้ดังนี้
รายงานบ้านปากชม หมู่ 1 อ.ปากชม จ.เลย
รายงานบ้านปากชม หมู่ 10 อ.ปากชม จ.เลย
รายงานบ้านหาดคัมภีร์ หมู่ 1 อ.ปากชม จ.เลย
รายงานบ้านห้วยค้อ หมู่ 4 อ.สังคม จ.หนองคาย
รายงานบ้านตาดเสริม หมู่ 1 อ.สังคม จ.หนองคาย
รายงานบ้านน้ำไพร หมู่ 5 อ.สังคม จ.หนองคาย
รายงานบ้านเวียงแก้ว หมู่ 8 ต.เวียงคุก จ.หนองคาย
รายงานบ้านเวียงคุกใต้ หมู่ที่ 2 อ.เมืองหนองคาย จ.หนองคาย
รายงานบ้านต้าย หมู่ที่ 4 อ.ปากคาด จ.บึงกาฬ
รายงานบ้านหนองบัว อ.ปากคาด จ.บึงกาฬ
รายงานบ้านหอคำ หมู่ 1 และหมู่ 13 อ.เมือง จ.บึงกาฬ
รายงานบ้านสามผง อ.ศรีสงคราม จ.นครพนม
รายงานบ้านหมันหย่อน หมู่ 3 อ.พระกลางทุ่ง จ.นครพนม
รายงานบ้านพระกลางท่า หมู่ 2 อ.ธาตุพนม จ.นครพนม
รายงานบ้านป่งขาม หมู่ที่ 1 อ.หว้านใหญ่ จ.มุกดาหาร
รายงานบ้านนาสีดา หมู่ 2 อ.ชานุมาน จ.อำนาจเจริญ
รายงานบ้านศรีสมบูรณ์ หมู่ 8 และบ้านยักษ์คุ หมู่ 5 อ.ชานุมาน จ.อำนาจเจริญ
รายงานบ้านโคกนกกระเต็น หมู่ 7 อ.ชานุมาน จ.อำนาจเจริญ
รายงานบ้านสองคอน หมู่ 1 อ.โพธิ์ไทร จ.อุบลราชธานี
รายงานบ้านปากกะหลาง หมู่ 6 อ.โพธิ์ไทร จ.อุบลราชธานี
รายงานบ้านโป่งเป้า หมู่ 4 อ.โพธิ์ไทร จ.อุบลราชธานี
รายงานบ้านสำโรง หมู่ 5 อ.โพธิ์ไทร จ.อุบลราชธานี