Mind map คืออะไร
Mind map ประกอบด้วยคำ หรือ ความคิดรวบยอด (concept) ที่เขียนไว้ตรงกลาง และถูกเชื่อมโงด้วยเสนความสัมพันธ์ที่แทนความคิดหลัก 5- 10 เส้น และ ลากเส้นของความคิดย่อย 5-10 เส้นที่สัมพันธ์กับคำที่เป็นความคิดหลักเหล่านั้นอีกต่อหนึ่ง
รูปแบบเช่นนี้ ช่วยทำให้การนำเสนอความคิดมากมายที่สัมพันธ์กันเป็นไปอยางรวดเร็ว ทำให้เห็นภาพ และง่ายต่อการทำความเข้าใจ ในขณะที่การใช้ตัวอักษรล้วนๆ นั้น ยากแก่การเข้าใจกว่ามาก
เทคนิค Mind map นี้ใช้ได้กับงานอะไรบ้าง
การจดบันทึก
-คุณสามารถวางตำแหน่งความคิดใหม่ๆ แต่ละความคิดได้อย่างลงตัว เป็นระเบียบ ง่ายต่อการนำเสนอ
-เทคนิคนี้จะช่วยย่อความคิดรวบยอด (concept) แต่ละความคิด ให้เหลือเป็นเพียงคำ คำเดียว
-ผลจากการใช้เทคนิค Mind map นั้น คุณสามารถสัมผัสได้ด้วยตาและจดจำด้วยภาพ ซึ่งทำให้คุณสามารถจดจำได้อย่างมีประสิทธิ
การเขียนอย่างสร้างสรรค์ และการเขียนรายงาน Mind map
จะช่วยให้สามารถสร้างความคิดใหม่ๆ ได้อย่างรวดเร็วและแทบไม่มีขีดจำกัด ในขณะเดียวกัน ก็สามารถจัดการกับความคิดที่เกิดขึ้นอย่างมากมายนั้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยการจัดวางไว้ในตำแหน่งที่มันเข้าไปเกี่ยวข้องสัมพันธ์ด้วย ซึ่งเป็นขั้นตอนแรกๆ ที่สำคัญสำหรับการวางแผนเพ่อผลิตงานเขียนที่สร้างสรรค์หรือการทำรายงาน
กลวิธีการเรียนอย่างง่าย
เพื่อให้ง่ายต่อการอ่านหนังสือในบางเรื่อง คุณอาจจะลองใช้เทคนิค mind map ดู โดยเริ่มอ่านให้คุณวาดรูปภาพ หรือเขียนคำหลักไวตรงกลาง และในขณะที่อ่านทุกครั้งที่คุณพบว่า มีความคิดที่สำคัญหรือความคิดที่คุณสนใจ ก็ให้คุณลากเส้นเชื่อมโยงลงในตำแหน่งที่เหมาะสม เมื่อคุณอ่านจบ คุณก็จะได้ mind map 1 แผ่น
ซึ่งสรุปทุกอย่างที่สำคัญหรือที่คุณสนใจไว้เรียบร้อยแล้ว ซึ่งคุณจะพบว่า ด้วยวิธีเช่นนี้ คุณสามารถซึมซับข้อมูลที่สำคัญได้จากหนังสืออย่างมากมาย และคุณสามารถใช้เวลาเพียงไม่นานเพื่อนึกภาพ และวาด mind map ของตนเอง หลังจากนั้น ทำ mind map หลัก เพื่อบรรจุทุกๆ ความคิดและทุกๆ คำ ในตำแหน่งที่เหมาะสม และเปิดโอกาสให้มีการแลกเปลี่ยนความคิด ซึ่งจะทำให้ทุกคนรู้สึกมีส่วนร่มในการประชุม
การพูด
เมื่อคุณต้องพูด การมี mind map อยู่ในมือนั้น มีข้อเด่นกว่าวิธีอื่นๆ ดังนี้
-ย่อเรื่องที่ต้องการพูด เหลือเพียงกระดาษแผ่นเดียว
-ไม่ต้องอ่าน เนื่องจากความคิดแต่ละความคิด ถูกย่อเหลือเพียงคำๆ เดียว
-ยืดหยุ่น ถ้ามีคำถาม คุณสามารถเลื่อน(สายตา) ไปยังตำแหน่งที่สัมพันธ์กับคำถามได้ทันที และกลับมายังตำแหน่งเดิมได้อย่างไม่ยาก
เทคนิคสร้างขึ้นได้อย่างไร
เทคนิค mind map สร้างขึ้นโดย Tony Buzan จากงานศึกษาวิจัยเกี่ยวกับเทคนิคการจดบันทึก เขาได้ศึกษาเทคนิคการจดบันทึก เขาได้ศึกษาเทคนิคการจดบันทึกในขณะฟังการบรรยาย 3 เทคนิค คือ
1. จดทั้งหมด
2. จดอย่างสรุป
3. จดคำหลักเท่านั้น และพบว่าการใช้คำหลักที่คิดขึ้นเองนั้น สามารถทำให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้และจดจำได้ดีกว่าวิธีอื่น
กล่าวโดยสรุป เทคนิค mind map มีพื้นฐานที่ว่า
การจดบันทึกนั้น ควรย่อให้สั้นที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ (คำหลัก) ขณะเดียวกัน ต้องทำให้น่าสนใจที่จะมองด้วย
หนังสือที่น่าอ่านเพิ่มเติม
(Buzan, Tony, “The Mind Map Book”, ISBN 0-563-86373-8, 1993.